Dyrektor Apostolstwa Chorych
ks. Wojciech Bartoszek.

Apostolstwo Chorych
ul. M. Skłodowskiej-Curie 30/1
40-058 Katowice

Adres do korespondencji:
Apostolstwo Chorych
skr. poczt. 649
40-950 Katowice

telefon/fax: 32 251 21 52

e-mail: sekretariat@apchor.pl

Diecezjalny asystent Apostolstwa Chorych
ks. Paweł Siedlanowski

Adres do korespondencji:
Apostolstwo Chorych
ul. 11 Listopada 23
08-110 Siedlce

e-mail: dyrektor@hospicjumsiedlce.pl

Podczas 386. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się w dniach 27-29 sierpnia br. na Jasnej Górze, został zatwierdzony nowy Statut Apostolstwa Chorych.

Pragnę pokrótce zrelacjonować historię pracy nad Statutem i przedstawić ogólne informacje dotyczące funkcjonowania Apostolstwa Chorych, które z niego wynikają.

Pierwsze rozmowy dotyczące podstawy prawnej funkcjonowania Apostolstwa Chorych (ACh) zostały podjęte we wrześniu 2017 roku z przedstawicielem Biura Prawnego Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski (KEP) – s. Katarzyną Więcek FMA. Owocem tych rozmów było przedstawienie nowego Statutu ACh Radzie Prawnej KEP. Na wspomnianym wyżej Zebraniu Plenarnym KEP Księża Biskupi zatwierdzili nowy Statut, jednocześnie powołali na funkcję Delegata KEP ds. ACh Arcybiskupa Wiktora Skworca, metropolitę katowickiego, przewodniczącego Rady Duszpasterstwa Ogólnego KEP.

Statut ACh umożliwia funkcjonowanie wspólnoty w obrębie prawa cywilnego i kościelnego w Polsce. Działalność ACh ma swoje podstawy w duchowości wspólnoty i posiada korzenie w długoletniej tradycji. W świetle prawa cywilnego ACh posiada status publicznej kościelnej osoby prawnej o zasięgu krajowym, zaś w świetle prawa kanonicznego jest publicznym, krajowym stowarzyszeniem kościelnym.

Jakie są cele Apostolstwa Chorych i sposoby ich realizacji?

Po postanowieniach ogólnych Statut wyszczególnia cele i sposoby ich realizacji. Trzy cele, które wymienia Statut, od zawsze były obecne w długoletniej historii ACh. Po pierwsze, celem wspólnoty jest uczestnictwo osób chorych, z niepełnosprawnością oraz osłabionych przez wiek w zbawczej misji Kościoła. Po drugie, celem wspólnoty jest udzielanie ludzkiego i duszpasterskiego wsparcia osobom chorym, z niepełnosprawnością oraz osłabionym przez wiek. I po trzecie, celem Apostolstwa jest promowanie zdrowia na fundamencie całościowej wizji osoby ludzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru duchowo-religijnego.

ACh cele te realizuje w różny sposób. Przede wszystkim sami chorzy, niepełnosprawni oraz osłabieni przez wiek podejmują apostolstwo przez modlitwę i ofiarowane cierpienie. Powołanie chorych wiąże się z obecnością i towarzyszeniem im przez inne osoby. Obecność tą i towarzyszenie określamy mianem duszpasterstwa chorych. Jednym z ważnych wymiarów tego duszpasterstwa, animowanym przez sekretariat ACh jest miesięcznik. Wydawany jest on obecnie i kolportowany w nakładzie 30 500 egzemplarzy miesięcznie. Pismo najczęściej dociera do chorych przez parafie. Istnieje również wielu indywidualnych prenumeratorów „Apostolstwa Chorych”. Oprócz miesięcznika, pracownicy sekretariatu ACh moderują stronę internetową oraz komunikują się z chorymi przez audycje radiowe.

Ważnym elementem towarzyszenia chorym są rozmowy telefoniczne. W okresie lockdownu pracownicy sekretariatu ACh przeprowadzili ponad tysiąc takich rozmów. Cały czas prowadzą z chorymi korespondencję. W bieżącym roku, od stycznia do października, zostało wysłanych ponad 90 listów tradycyjną drogą pocztową. Do tego doliczyć trzeba korespondencję mailową oraz korespondencję związaną z administracją. Dziękuję zarówno Adresatom, jak i pracownikom sekretariatu za każdą formę komunikacji. W czasie trwającej epidemii zdalne komunikowanie się jest potrzebne i wzajemnie ubogacające. Innymi sposobami realizacji misji ACh są: Msze święte organizowane w domu chorego lub w ramach tzw. dnia chorego, pielgrzymki, rekolekcje i inne formy towarzyszenia. W bieżącym numerze miesięcznika opisujemy różne formy duszpasterstwa chorych w czasie trwającej epidemii.

Członkowie wspólnoty

Przede wszystkim trzeba podkreślić, że członkami ACh mogą być ochrzczeni w Kościele katolickim, którzy nie odstąpili publicznie od wiary katolickiej. Nowy Statut ACh wymienia trzy rodzaje członkostwa: zwyczajne, wspierające i honorowe.

Członkami zwyczajnymi ACh są osoby wypełniające trzy duchowe warunki. Po pierwsze, przyjmują cierpienie z poddaniem się woli Bożej. Po drugie, znoszą je cierpliwie, po chrześcijańsku, w jedności z Chrystusem, który się za nas ofiarował na krzyżu, ofiaruje się w Eucharystii i wciąż żyje w Kościele. I po trzecie, ofiarują cierpienie Bogu w intencji przybliżenia Królestwa Bożego, za zbawienie świata, za Kościół i Ojczyznę oraz w intencjach Ojca świętego. Te trzy warunki stanowiące główny charyzmat wspólnoty, nieprzerwanie od samych początków przywoływane są w każdym numerze miesięcznika. Na obecny dzień ACh jednoczy 2 400 członków zwyczajnych.

Nowy statut ACh wskazuje na jeszcze jeden istotny warunek przynależności do wspólnoty, nazwałbym go: zewnętrznym, potwierdzającym. Mianowicie: podpisanie deklaracji (o ile osoba chora potrafi to zrobić). Dodam, że warunek ten dotyczyć będzie osób, które zadeklarują swoje pragnienie członkostwa we wspólnocie od grudnia 2020 roku.

Przypomnę ponadto słowa ks. Michała Rękasa, założyciela ACh w Polsce. Nieraz podkreślał, że nie można kogoś zapisać do wspólnoty. Przynależność do Apostolstwa winna być związana z wewnętrzną i przemyślaną decyzją samego chorego i potwierdzona jego podpisem. Chory deklarując swoje pragnienie przynależności do wspólnoty, wchodzi w jego duchowe dobra. Po podpisaniu przez niego deklaracji członkostwa i wysłaniu jej do sekretariatu Apostolstwa, zostanie wysłany do niego dyplom przyjęcia oraz znak przynależności do wspólnoty – krzyż z wygrawerowanymi słowami św. Pawła: „Z Chrystusem jestem przybity do krzyża” (Ga 2, 19). Od bieżącego numeru będziemy zamieszczać w miesięczniku wzór deklaracji przyjęcia.

Nowy Statut oprócz członków zwyczajnych, wymienia także wspierających członków ACh. Mogą nimi zostać osoby, które zobowiązały się do przynajmniej rocznego, stałego zaangażowania się w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych lub osłabionych przez wiek oraz podpisały deklarację członkostwa. Do ich zadań należy animowanie duchowości ACh, zaangażowanie w duszpasterstwo chorych, udzielanie pomocy osobom chorym, wspieranie organizacyjne lub finansowe wspólnoty. Warto podkreślić, że wspomniany wyżej zapis w nowym Statucie ma swoje źródło w konkretnych działaniach podejmowanych przez grupę osób wspierających ACh na polu redakcyjnym, czy duszpasterskim, m.in. w organizowaniu rekolekcji, w bezpośrednim towarzyszeniu osobom starszym w parafiach. Dziękuję im za pomoc i zapraszam kolejne osoby do współpracy – na tyle i w taki sposób, na ile obecnie pozwala stan trwającej epidemii. Jedną z istotnych form towarzyszenia osobom starszym w obecnym czasie są rozmowy telefoniczne oraz pomoc w zrobieniu zakupów.

Honorowymi członkami ACh mogą być osoby, które szczególnie wyróżniają się w służbie chorym, niepełnosprawnym oraz osłabionym przez wiek. Jak dotąd tym wyróżnieniem zostało obdarzonych sześć osób.

Statut ACh przypomina, że wszyscy członkowie mogą należeć do innych wspólnot, ruchów i stowarzyszeń. Na przykład wielu z nich należy do Żywego Różańca. Ponadto informuje, że członkostwo w Apostolstwie nie jest związane z obowiązkowymi składkami.

Członkostwo we wspólnocie ustaje między innymi na skutek: śmierci członka lub też całkowitego jego powrotu do zdrowia (dotyczy to członków zwyczajnych) lub zakończenia czasu zaangażowania w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych lub osłabionych przez wiek (ta informacja dotyczy członków wspierających), czy też wystąpienia członka z Apostolstwa na podstawie dobrowolnej, pisemnej rezygnacji z przynależności do wspólnoty. W dalszej części Statutu czytamy: „Członkowie zwyczajni po całkowitym powrocie do zdrowia zobowiązani są poinformować o tym fakcie pracowników sekretariatu ACh. Podobnie członkowie wspierający zobowiązani są do poinformowania pracowników sekretariatu o zakończeniu zaangażowania w ramach ACh w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych lub osłabionych przez wiek. W przypadku śmierci należącego do wspólnoty prosi się jego rodzinę o poinformowanie o tym fakcie pracowników sekretariatu ACh”. W praktyce przedstawiciel rodziny nieraz informuje o tym fakcie, wysyłając list do sekretariatu drogą mailową.

Jaka jest struktura organizacyjna stowarzyszenia?

To kolejne ważne pytanie, na które odpowiada znowelizowany Statut ACh. Istnieją w nim zapisy, które związane są z długoletnią tradycją Apostolstwa, inne zostały na nowo określone.

Władzą zwierzchnią ACh jest Konferencja Episkopatu Polski. Organami władzy stowarzyszenia są: dyrektor ACh oraz Zarząd. Zarząd składa się z sześciu lub siedmiu członków: dyrektora ACh,  krajowego duszpasterza ACh (jeśli nie jest dyrektorem ACh), zastępcy dyrektora, sekretarza, przedstawiciela osób chorych i niepełnosprawnych, przedstawiciela lekarzy, przedstawiciela zawodu pielęgniarskiego. Dyrektor oraz krajowy duszpasterz powoływani są i odwoływani przez KEP. Środki na realizację celów statutowych ACh mogą pochodzić z: ofiar pieniężnych, zapisów, spadków, darowizn osób fizycznych i prawnych, dotacji oraz innych dochodów, które mogą być pozyskiwane zgodnie z prawem. Pragnę podziękować wszystkim ofiarodawcom za materialne wsparcie ACh.

W skrócie ukazałem treść znowelizowanego Statutu Apostolstwa Chorych. Wyrasta on z tradycji wspólnoty oraz dostosowuje się do obecnych okoliczności naszego życia. Celem nowelizowanych przepisów prawnych jest sprawne funkcjonowanie wspólnoty oraz dalszy jej rozwój.

Pragnę podziękować Księżom Biskupom za umożliwienie tego rozwoju, w szczególności: Biskupowi Arturowi Mizińskiemu, Sekretarzowi Generalnemu KEP za koordynowanie prac nad nowelizowanym Statutem; Arcybiskupowi Wiktorowi Skworcowi za podjęcie funkcji Delegata KEP ds. Apostolstwa Chorych i jego dotychczasową pomoc; Biskupowi Ryszardowi Kasynie, Przewodniczącemu Rady Prawnej KEP za analizę prawną Statutu oraz Siostrze Katarzynie Więcek za pomoc i współpracę.

Zapraszamy na stronę miesięcznika

Aby zostać członkiem Apostolstwa Chorych, należy spełnić trzy warunki:

1. Przyjmować cierpienie z poddaniem się woli Bożej;
2. Znosić je cierpliwie, po chrześcijańsku, w zjednoczeniu z Jezusem, który się za nas ofiarował na Krzyżu, ofiaruje w Eucharystii, żyje w Kościele;
3. Ofiarować swe cierpienia Bogu w intencji przybliżenia Królestwa Bożego, za zbawienie świata, za Kościół i Ojczyznę, w intencji Ojca świętego.

Te trzy warunki stanowią istotę Apostolstwa Chorych. Nie obowiązują one pod groźbą grzechu ani na zawsze, ale tylko na czas trwania choroby. Chorzy, którzy z własnej woli pragną spełnić trzy wymienione warunki powinni zgłosić się do Krajowego Sekretariatu Apostolstwa Chorych w Katowicach, skąd jako dowód przyjęcia otrzymają dyplom i krzyżyk Apostolstwa Chorych, a także drukowane listy miesięczne, redagowane przez Sekretariat i samych chorych w formie czasopisma.

Apostolstwo Chorych jest wspólnotą osób, które dzięki ścisłemu zjednoczeniu z cierpiącym i zmartwychwstałym Chrystusem odkrywają powołanie do złożenia duchowej ofiary ze swojego cierpienia, znosząc je ze spokojem ducha i z poddaniem się woli Bożej. Stają się przez to szczególnymi świadkami oraz przyczyniają się do zbawienia swojego i innych. Dzięki ofiarowaniu zasług płynących z tej duchowej drogi, cierpiący wypraszają u Boga łaski dla całego Kościoła. Podobnie jak Matka Bolesna stojąca pod krzyżem i współcierpiąca ze swoim Synem, tak osoby chore jednocząc się z Chrystusem, przyczyniają się do rozszerzenia Królestwa Bożego.

O duchowości Apostolstwa

Duchowość Apostolstwa Chorych pomaga chorym przeżywać cierpienie, uczy ich zaufania Bogu w każdej sytuacji życia, wiary w Niego oraz miłości. Prowadzi ich, jak i innych, towarzyszących im, do pokornej modlitwy – prośby o łaskę uzdrowienia. Podobnie jak dwa tysiące lat temu, tak i dzisiaj Jezus dokonuje wielkich dzieł uzdrowienia wewnętrznego (duchowego), jak i fizycznego (cielesnego), o czym świadczą liczne świadectwa, m.in. z Lourdes. Modlitwa o uzdrowienie nie wyklucza wypełniania zaleceń lekarskich służących poprawie stanu zdrowia, wręcz odwrotnie: współdziała w procesie zdrowienia realizowanego dzięki medycynie.

Nie zawsze jednak powrót do zdrowia fizycznego jest możliwy. Stąd Apostolstwo Chorych uczy, iż cierpienie fizyczne, psychiczne czy duchowe może stać się szczególnym darem otrzymanym od Boga określanym przez niejednego świętego jako „skarb”. Dzięki niemu może dokonać się zjednoczenie duchowe osoby cierpiącej z Chrystusem. Konsekwencją tej jedności jest uporządkowanie życia wewnętrznego chorego (oczyszczenie z grzechów, wad, nieuporządkowanych przywiązań) oraz ofiarowanie cierpienia w duchu miłości za innych, za Kościół, za misjonarzy, za Ojca świętego, przez co urzeczywistnia się apostolstwo chorego. Celem więc wspólnoty Apostolstwa Chorych jest czynienie z jej członków apostołów przyjmujących, znoszących i ofiarujących cierpienia za zbawienie siebie i innych. Nadając taki sens, Apostolstwo podnosi chorego na duchu, ukazując mu możliwości twórczej współpracy mimo choroby, ale i przez chorobę. Przywoływana droga ofiarowanego cierpienia powiązana z Ofiarą Mszy Świętej, obecna w Kościele od wieków, sprzeciwia się współczesnej mentalności „cywilizacji śmierci” – jak ją określił św. Jan Paweł II – związanej z eutanazją.

Wielu świętych kanonizowanych (m.in. św. Teresa od Dzieciątka Jezus, św. Faustyna Kowalska, św. Ojciec Pio, św. Matka Teresa z Kalkuty, Sługa Boża Marta Robin) i tych niewyniesionych na ołtarze potwierdza owocność tej drogi, koniecznej tak bardzo w obecnym czasie. Świadectwo św. Pawła wyrażone słowami: „z Chrystusem zostałem przybity do Krzyża” (Ga 2, 19) oraz „teraz raduję się w cierpieniach za was i ze swej strony w moim ciele dopełniam braki udręk Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół” (Kol 1, 24) odnosi się w pierwszej mierze do męczenników. Staje się ono dla współczesnych chrześcijan coraz bardziej aktualne w wielu częściach świata. Jednak przywołane słowa św. Pawła możemy również odnieść do działalności wspólnoty Apostolstwa Chorych. Uczą radosnego przeżywania trudnych chwil związanych z chorobą i przekształcania dzięki Jezusowi łez bolesnych w chwalebne.

Jako instytucja i redakcja

Apostolstwo Chorych jest wspólnotą założoną przez ks. Jakuba Willenborga w Holandii, zatwierdzoną przez papieża Piusa XI i obecną współcześnie: w Polsce, Włoszech oraz Holandii. Obecnie polskie Apostolstwo Chorych liczy dwa i pół tysiąca członków. Formalna przynależność do wspólnoty dokonuje się poprzez zgłoszenie telefoniczne (0048 32 251 21 52) oraz drogą listowną (Sekretariat Apostolstwa Chorych, ul. Warszawska 58, Katowice 40-008, Polska) lub uroczyście podczas rekolekcji Apostolstwa Chorych czy Dni Chorego w parafii. Wskazane jest zawiadomienie Sekretariatu o uzdrowieniach z choroby lub też o wypadku śmierci jego członków.

W odpowiedzi na zgłoszenie przynależności do wspólnoty chory otrzymuje: pismo z objaśnieniami o Apostolstwie Chorych, dyplom przyjęcia z modlitwą członkowską, którą warto często rozważać, by dobrze wypełnić powierzoną rolę apostoła oraz poświęconą odznakę – krzyż z wygrawerowanymi słowami św. Pawła: „Z Chrystusem jestem przybity do krzyża”. Krzyż ten przypomina, aby trwać w łasce Bożej, korzystając z niej dla uświęcenia swoich cierpień. Ponadto można zaprenumerować miesięcznik „Apostolstwo Chorych” wydawany od 1930 r. Założyciel Apostolstwa Chorych w Polsce, ks. Michał Rękas zwracał uwagę, iż miesięczniki są rodzajem „przyjacielskich odwiedzin”, dzięki którym dokonuje się „łączenie się w duchu z innymi współcierpiącymi”; stanowią również „dowody wiernej pamięci” (dzięki miesięcznikowi osoba chora wie, iż nie jest opuszczona, jest częścią większej wspólnoty).

Istotną sprawą jest, o ile to będzie możliwe, aby chorzy nawiązali osobisty kontakt z pracownikami Sekretariatu, wyrażając swoje życzenia, opisując przeżycia, trudności oraz łaski otrzymane od Boga. Dzieła Apostolstwa Chorych: wydanie miesięczników (obecnie 32 tys. egzemplarzy miesięcznie), utrzymanie sekretariatu i redakcji oraz duszpasterstwo chorych, pokrywane są z dobrowolnych środków wpłacanych na konto Apostolstwa Chorych. Apostolstwo Chorych posiada także stronę internetową: www.apchor.pl oraz Facebook.